انباشتن مطلب در مغز

انباشتن مطلب در مغز، یعنی به ذهن‌سپاری آن. 

ذهن‌سپاری ارتباط نزدیکی با آموختن دارد. روان‌شناسان کوشیده‌اند بیان کنند که چگونه بشر چیزی را که آموخته است، در خاطر نگاه می‌دارد و یا آن را فراموش می‌کند؛ ولی تاکنون کسی نتوانسته است همه مجهولات را در این زمینه پاسخ گوید. 
بنابر نظریه‌ای، چون انسان چیزی را یاد می‌گیرد، در او نوعی دگرگونی فیزیکی رخ می‌دهد؛ یعنی انرژی یا طرحی در مغز وی نقش می‌بندد. می‌گویند: این‌گونه اثرهایی که در مغز پدید می‌آید، با گذشت زمان نیز محو می‌شود. 

نحوه احساسات ما در برابر تجارب زندگی نیز خود عاملی است که علت فراموشی یا یاد‌‌آوری را بیان می‌کند. چرا که به‌طور کلی مردم، حوادث ناخوشایند را به فراموشی می‌سپارند؛ ولی خاطره‌های دلپذیر را در ذهن، زنده نگاه می‌دارند. 

مغز می‌تواند کارهای گوناگونی فرا بگیرد و هرچه بیشتر پرورش یابد، از عهده کارهای بیشتری برآید. مغزهای بسیار ساده بعضی از حیوانات، آموزش را به‌گونه سطحی و ناپخته فرا می‌گیرد؛ ولی بشر که مغزی پیشرفته دارد، توانسته است بزرگ‌ترین توانایی‌ها را در زمینه فراگیری از خود نشان دهد. 

اما درباره این سوال که مغز چگونه و در کجا معلومات را انباشته می‌کند ـ همان‌گونه که گفتیم ـ هنوز دانشمندان از عهده یافتن یک پاسخ کافی به این سوال برنیامده‌اند. با این حال، چنین به نظر می‌رسد که احتمالا ضبط معلومات به قشر بیرونی مغز ارتباط داشته باشد؛ یعنی همان سطح چین و موج‌داری که قسمت بیشتر مخ را پوشانده است. 
هرگاه این قسمت بر اثر جریان ضعیف برق تحریک شود، خاطره‌های گذشته به ذهن انسان باز می‌آید. پس از این‌گونه محرک‌ها مغز را برمی‌انگیزانند تا خاطره‌ای را که از دیرباز در خود سپرده است، بار دیگر «تازه» گرداند. 

در ضمن، این نکته را نیز می‌دانیم که هرگاه برخی از نقاط مغز آسیب ببیند، حافظه انسان از دست می‌رود. حال آیا این نقاط همان محل ذخیره معلومات هستند؟ ما نمی‌دانیم؛ حتی نمی‌دانیم که مطالب به چه ترتیبی در مغز گنجانده می‌شوند. 
برخی از دانشمندان تصور کرده‌اند که این عمل نوعی فرایند شیمیایی است؛ یعنی یاخته‌های عصبی مطالب را پس از شماره‌ گذاری به طریق شیمیایی، در لابه‌لای خود جای می‌دهند. 

برخی دیگر از دانشمندان معتقدند که حافظه، بر اثر نوعی دگرگونی دایمی در بافت عصبی پدید می‌آید. 

پس حافظه نیز هنوز به عنوان یکی از اسرار زندگی بشر، باقی مانده است. 

منبع : دانشنامه رشد 

---

سیاه­چاله­

پدیده­ های اندکی در جهان ما وجود دارند که به نظر می­رسد بین خیال و واقعیت جا خوش کرده و در حال رفت ­و آمد هستند که نمونه بارز آن سیاه­چاله­ ها می­باشند. در واقع، اگر باورپذیر بودن پدیده­ ای را براساس دیدن و مشاهده آن بدانیم، براستی سیاه­چاله­ ها غیرقابل­ باور هستند. سیاه­چاله ها اشیاء بسیار پرجرمی هستند که حتی نور هم توان گریز از چنگال میدان گرانشی آنها را ندارد، این امر سبب می­شود که به طور مستقیم قابل رویت نباشند.

تصویر هنری از لحظه ی بلعیدن یک ستاره توسط سیاهچاله

به گزارش بیگ بنگ، در هر حال، دانشمندان می­دانند که آنها وجود دارند. تا زمانی که سیاه­چاله ­ها غیر قابل­ رویت باشند، وجود خود را به وسیله گرانش قویی که دارند نشان می­دهند، اثرات هر کدام از آنها از طریق رفتار اشیائی که دور آنها می­چرخند، قابل مشاهده است. در حقیقت، امروزه این باور وجود دارد که کهکشان راه شیری یک سیاهچاله در مرکز خود دارد که جرم آن ۴ میلیون برابر جرم خورشید ما است.

سیاه­چاله­ ها چگونه شکل می­گیرند؟

عمومی ­ترین نوع سیاه­چاله، سیاه­چاله های ستاره­ ای هستند و زمانی که یک ستاره به اندازه کافی بزرگ تحت نیروی ناشی از گرانش در خود فرو ریزش میکند، شکل می­ گیرد. همه ستاره ­ها طول عمری دارند که وابسته به میزان سوختی است که برای سوزاندن در اختیار دارند. بنابراین تا زمانی که سوخت دارند، می­توانند در برابر خرد شدن حتمی ناشی از گرانش مقاومت کنند. اما وقتی که سوختشان به پایان برسد، گرانش غلبه پیدا کرده و ستاره از داخل منفجر می­شود و به یک سیاه­چاله بدل می­ گردد. البته اینطور هم نیست که تمامی ستارگان فروریخته به سیاه­چاله تبدیل گردند؛ همه چیز به اندازه و جرم آنها بستگی دارد. مثلا خورشید ما برای اینکه به سیاهچاله بدل شود، به اندازه ی کافی بزرگ نیست.

همه سیاه­چاله­ ها مثل هم به وجود نمی­ آیند

در مورد ستاره­ ها، زمانی که بخواهند به سیاهچاله تبدیل شوند سایز آنها اهمیت پیدا می­کند. سیاه­چاله­ های ستاره­ ای تنها یک نوع از سیاه­چاله­ ها هستند. همچنین سیاه­چاله­ های بسیار بسیار پرجرمی مانند سیاه­چاله واقع در مرکز کهکشان ما وجود دارند. این سیاه­چاله ­ها در حدود صدها هزار تا میلیاردها برابر اجرام خورشید ما هستند، و چگونگی شکل­ گیری آنها هنوز در حاله­ ای از ابهام باقی مانده و تحقیقات در این خصوص ادامه دارد.

فرضیه­ ای وجود دارد که احتمال می­دهد این سیاه­چال­ه ها نتیجه نیروهای گرانشی عظیمی است که طی مراحل اولیه تشکیل کل کهکشانها وجود داشته، به وجود آمده اند. همچنین برخی بر این باورند که سیاه­چاله­ های بسیار کوچکی وجود دارند که با اینکه جرمی به اندازه یک کوه دارند حتی از یک اتم بزرگتر نیستند. به هر حال، سیاهچاله هایی مانند اینها هنوز باید مورد آزمون و مشاهده قرار گیرند.

چه تعداد سیاه­چاله وجود دارد؟

به سختی می­توان گفت، اما کشفیات اخیر پیشنهاد می­کنند که این تعداد می­تواند بیشتر از چیزی باشد که قبلا تصور می شد. برای نمونه، دانشمندان سیاه­چاله­ های پنهانی را ردیابی کرده ­اند که به صورت غیرعادی خاموش هستند، همین موضوع تعیین مکان این نوع سیاهچاله را دشوار می­سازد. به گفته ی محققان احتمالا بیش از ۱۰۰ میلیون سیاهچاله ی ستاره ­ای فقط در کهکشان ما وجود دارد، البته با در نظر گرفتن تعداد سیاه­چاله­ های خاموش و نهان.

سیاه­چاله ­های فوق پرجرم (ابرسیاه­چاله­ ها) کمیاب تر هستند، ولی دلیلی وجود دارد که معتقد باشیم آنها نیز می­توانند بسیار پرتعدادتر از چیزی باشند که سابقا باور داشته­ ایم. مدلهای جدید از کیهان پیشنهاد می ­کنند که ابرسیاه­چاله­ ها ممکن است در خوشه ­های کهکشانی قرار داشته باشند، اگر این فرضیه درست باشد تعداد سیاهچاله ها را به طور چشمگیری افزایش می­دهد.

در صورت سقوط در سیاه­چاله چه اتفاقی می­ افتد؟

خبر خوب این است که سیاه­چاله ­ها برای بلعیدن سیارات به دنبال آنها در گشت و گذار نیستند. در واقع خطر این اتفاق، سیاره زمین را تهدید نمی­کند و برای سقوط درون یکی از آنها لازم است که شما مستقیما به دنبال یک سیاهچاله بگردید تا به این تجربه دست پیدا یابید. با این تفاسیر، اگر شما روزی درون یک سیاه­چاله سقوط کردید زنده نخواهید ماند تا داستان و تجربیات خود را بازگو کنید. زمانی که وارد نقطه ی بدون بازگشت سیاه­چاله که نامش “افق رویداد” است، می شوید، همه ی اتفاقات شوم و ترسناک رخ خواهد داد. اینجا جایی است که گرانش آنقدر قوی است که هیچ چیزی، حتی نور هم توان گریز از چنگال سیاهچاله را ندارد.

در ابتدا بدن شما شروع به کشیده شدن(درازتر شدن) می­کند مانند ماده لزجی که درون تیوب خمیر دندان است، تا زمانی که از درون شکسته و از هم پاشیده می­ شوید تا تبدیل به جریانی از ذره­ های زیراتمی شوید. در نهایت، آنچه از شما باقی می مانده به سمت یک تکینگی فشرده می رود، جایی که قوانین فیزیکی که در حال حاضر می­دانیم حتی قادر به محاسبه ی آن نیستند. در مورد اینکه چه اتفاقی خواهد افتاد هر کسی حدس و گمان و محاسابت خود را داراست و نمی توان به طور قطع پاسخ داد.

تکینگی چیست؟

رمز و رازهایی که فیزیک تکینگی سیاه­چاله را فراگرفته، به یک سری حدس و گمانهای بسیار در مورد اینکه چه چیزی آنجا رخ می دهد، منجر می­ شود. جالب توجه است که سیاه­چاله­ ها تنها مکان هایی نیستند که تکینگی – جایی که گرانش به یک نقطه نامتناهی دست می یابد– در آنها یافت می­شود. این اعتقاد وجود دارد که خود بیگ بنگ از یک تکینگی آغاز شده است. این ارتباط رایج بین بیگ بنگ و سیاه­چاله­ ها به یک سری تئوری­های گستاخانه و هراس ­انگیز منجر شده، مانند ایده­ ای که می­گوید سیاه­چاله ­ها می توانند دروازه ی ورود به جهان های موازی دیگر باشند. برخی از دانشمندان پیشنهاد کرده ­اند که جهان ما ممکن است از درون سیاه­چاله­ ای مربوط به یک جهان بزرگتر شکل گرفته باشد. مکررا، از آنجایی که امکان نجات از سفر به تکینگی یک سیاه­چاله وجود ندارد، بنابراین ما در جهان خودمان یک طرفه گیر افتاده ­ایم، یا شاید رویداد دیگری در جریان باشد.

اگر دو سیاه­چاله با هم برخورد کنند چه پیش خواهد آمد؟

فضا-زمان به خودی خود و به طور عینی در حال ارتعاش است، مانند یک موج آب روی یک دریاچه. اگرچه این ارتعاشات فضا-زمان یا امواج گرانشی اولین بار توسط نسبیت عام اینشتین پیش ­بینی شده بود، اما این امواج اینجا بر روی زمین برای نخستین بار در سال ۲۰۱۵ توسط تجهیزات لیگو-LIGO (رصدخانه موج گرانشی تداخل­ سنج لیزری) کشف و ردیابی شد. به گفته یدانشمندان این امواج گرانشی توسط دو سیاه­چاله در حال برخورد که در فاصله ۱٫۳ میلیارد سال نوری از زمین بودند، به وجود آمده اند. این یک کشف پیشرو و سدشکن است که به ما این امکان را می­دهد در جهان هستی بیشتر و عمیقتر نسبت به سابق جستجو و کشف کنیم، از طریق همین روش است که اشعه ایکس این اجازه را به ما می­دهد تا بدون باز کردن بدن انسان داخل آن را ببینیم. مححقان با مطالعه بر روی این امواج، می توانند نهایتا گره از رازهای سر به مهر در مورد اتفاقاتی که در سیاه­چاله­ ها رخ می دهد را بگشایند.

ترجمه: علی موسوی/ سایت علمی بیگ بنگ

پاد ماده

دانشمندان در جستجوی ذرات پادماده به جای مانده از جهان اولیه هستند. نتایج جدید به دست آمده به وسیله رصدخانهپرتوایکس چاندرا (ناسا ) و همچنین رصد خانه پرتو گامای کمپتن نشان می دهد که این موضوع قدم به قدم پیچیده تر می شود.

نمایی از خوشه گلوله ای که در فاصله 3.8سال نوری از زمین قرار دارد. این تصویر ترکیبی است از تصاویری که توسط  رصد خانه چاندرا،تلسکوپ فضایی هابل و تلسکوپ ماژلان در شیلی گرفته شده است.

پاد ماده در واقع از ذرات بنیادی تشکیل شده است  که هر کدام از آنها  جرمی برابر ماده متناظر خود –الکترون ها، پروتونها و نوترونها-دارند. اما دارای بار مخالف آن و خاصیت مغناطیسی هستند.مثلا پادماده ی الکترون، ذره ای به نام پوزیترون است، که همان جرم و خصوصیات الکترون را داراست ولی بارش مثبت است.

هنگامی که ماده و ضد ماده با هم برخورد می کنند براساس فرمول معروف انیشتین  E=mc2   هر دوی آنها از بین رفته و انرژیتولید می شود. براساس نظریه بیگ بنگ یا انفجار بزرگ جهان اولیه بلافاصله پس از انفجار، آکنده از ماده و ضد ماده بوده اما بیشتر این مواد از بین رفته و به دلیل اینکه  مقدار ماده موجود کمی_به اندازه یک تریلیونیم_بیشتر از پاد ماده بوده است. حداقل در جهان پیرامونی ما تنها ماده به جا مانده است. با این حال دانشمندان معتقدند ضد ماده در پدیده های فوق العاده قدرتمندی همچون جت های  نسبیتی آزاد شده توسط سیاهچاله ها و تپ اختر ها تولید می شود، ولی تا کنون شواهدی دال بر وجود پاد ماده باقی مانده از جهان اولیه یافت نشده است.

در اینجا این سوال مطرح میشود  که پاد ماده اولیه چگونه می تواند تا کنون حفظ شده باشد؟ براساس نظریات، درست بعد از انفجاربزرگ جهان وارد دوره ای بسیار غیر عادی به نام دوره تورم (انبساط)  شد ،دوره ای که جهان با سرعتی فزاینده  در کسری از ثانیه منبسط شد.

تحقیقات اخیر برای یافتن ضدماده در کیهان

Gary Steigman از دانشگاه ایالت اهایو ومجری این پروژه دراین رابطه می گوید: " اگر بنارا براین بگذاریم که توده های ماده و پاد ماده در جهان اولیه درکناریکدیگرقرارداشته اند، بنابراین پس ازانبساط یکباره ی جهان، این توده ها هم اکنون درفاصله بسیاردوری ازهم قراردارند به طوری که در میدان قابل دید ما قرار ندارند و شاید ماهرگز موفق به دیدن آنها نشویم. اما در عین حال ممکن است این توده ها درفواصلی کمتراز این، همچون ابرخوشه ها یا خوشه ها از هم قرارداشته باشند و این امکانی است که جذابیت بیشتری برای ما دارد."

اگر این فرض درست باشد؛ پس برخورد بین دو خوشه کهکشانی یعنی بزرگترین ساختار گرانشی شناخته شده در جهان، میتواند شواهدی در مورد پاد ماده در اختیار ما قرار دهد. در اینگونه برخورد ها بر اثر دمای فوق العاده زیادی که ایجاد میگردد از گاز های داغ کهکشان پرتوهای ایکس ساطع می گردد. حال اگر بعضی از این گازها که متعلق به یکی از دو خوشه است حاوی پاد ماده باشد؛ بر اثر برخورد، این پاد ماده از بین رفته وهمراه با پرتو ایکس پرتوهای گاما نیز ساطع می گردد.

دانشمندان برای بررسی این موضوع  به وسیله رصد خانه های چاندرا وکمپتون  برخورد دو خو شه  بسیار بزرگ کهکشانی که اصطلاحاً خوشه گلوله ای- Bullet Cluster _نامیده میشود را مورد مطالعه قرار داده اند. این خوشه ها با سرعت بسیار بالایی با یکدیگر برخورد کرده اند . خوشه گلوله ای با توجه به فاصله نسبتا کم و موقعیت دید مطلوبی که از زمین دارد  مکان بسیار ایده آلی برای آزمایش و جستجوی نشانه هایی از پاد ماده است.

Steigman می گوید: "خوشه گلوله ای وسیع ترین مقیاسی است که تا به حال به منظور مطالعه پاد ماده مورد بررسی قرار گرفته است و ما در حال جستجوی خوشه های کهکشانی هستیم که از مقدار زیادی پادماده تشکیل شده باشند."
 میزان پرتو های ایکس  مشاهده شده توسط رصد خانه چاندرا و دیده نشدن پرتو های گاما توسط رصد خانه کمپتون نشان می دهد که مقدار پاد ماده موجود در خوشه گلوله ای چیزی کمتر از سه قسمت در میلیون می باشد علاوه بر این ، نتایج به دست آمده از شبیه سازی  ادغام این خوشه نشان می دهد که  در خوشه هایی با این  اندازه (65 میلیون سال نوری _براساس برآوردی که ازاندازه این خوشه ها قبل از برخورد به عمل آمده است ) مقدار پاد ماده موجود بسیار کم است.

Steigman می افزاید: "برخورد ماده و پاد ماده موثر ترین فرایند تولید انرژی در جهان است، اما احتمالا تنها در مقیاس های بسیار بزرگ اتفاق نمی افتد. به هر حال من  مأیوس نمی شوم و درحال برنامه ریزی برای مطالعه دو خوشه کهکشانی دیگر هستم که به تازگی کشف شده اند. یکی از سوالاتی که کشف پاد ماده به پیدا کردن جواب آن کمک می کند این است که  دوره تورم ( انبساط) چه مدت به طول انجامیده است.